Sorry, ik heb het systeem opgelicht

(Update: vanaf 2015 worden de sociale bijdragen berekend op het jaar zelf. Onderstaande constructie is dus niet meer van toepassing.)

Beste landgenoten, mijn oprechte excuses. Ik heb het gevoel dat ik u onrecht aandoe. Een mooie stadswagen aan onrecht, om preciezer te zijn. Maar, in mijn verdediging, ik kan er niets aan doen.

In 2009 had ik grootste dromen: ik zou mijn eigen gamestudio oprichten. Ik had al een game ontwikkeld en even zag het er uit alsof ik het zou maken. Ik sloot wat overeenkomsten met sociale netwerken en game platformen en had dus een ondernemingsnummer nodig. Gezien ik nog geen vijfentwintig was en voltijdse studies volgde, werd ik gelijkgesteld met een zelfstandige in bijberoep.

In 2009 en 2010 waren de winsten zodanig gering dat ik geen sociale bijdragen betaalde. Dankzij de kosten viel ik zelfs binnen de vrijgestelde belastingschaal en konden mijn ouders de kinderbijslag behouden. Ik hield dus niet veel meer dan een leuke zakcent over aan mijn project.

Toen kwam april 2011, mijn vijfentwintigste verjaardag en ook het einde aan mijn bijberoep. Ik werd automatisch gebombardeerd tot voltijds zelfstandige en moest vanaf dan sociale bijdragen betalen. In juni ben ik dan afgestudeerd en heb meteen klanten geronseld ten einde de sociale bijdragen te kunnen betalen. Gelukkig waren de opportuniteiten legio en kon mijn professionele carrière een mooie start nemen.

Voor we naar de huidige situatie springen, wil ik alles nog even samenvatten:

• 2009: (september) gestart als zelfstandige in bijberoep, minder dan €5000,00 inkomsten.
• 2010: nog steeds actief als zelfstandige in bijberoep, meer kosten dan inkomsten.
• 2011: einde studies, vier maanden actief geweest voor een klant. Beperkte winst.
• 2012: negen maand actief voor verschillende klanten. Gemiddelde winst.

In de eerste drie jaar van zelfstandige activiteit betaalt men voorlopige bijdragen. Dit is een bedrag dat berekend wordt op de schatting van de inkomsten voor dat jaar. Zodra de belastingaangifte voor dat specifieke jaar gefinaliseerd zijn, volgt een regularisatie. Dat betekent dat het geschatte bedrag vergeleken wordt met het eigenlijke bedrag en het verschil in berekening betaalt dient te worden.

We springen naar vandaag. Ik ben niet rijk, maar verdien mooi mijn boterham. Ik betaal zo’n €700,00 aan sociale bijdragen per kwartaal. Dat heeft een onlogische verklaring: vanaf het vierde jaar van zelfstandige activiteit wordt geen rekening meer gehouden met voorlopige bijdragen. Vanaf dan wordt er een definitieve bijdrage berekend op basis van de inkomsten van drie jaar geleden.

Voor 2013 betekent dit dat de bijdragen berekend worden op de inkomsten van 2010. Toen ik nog studeerde, toen ik nog geen geld verdiende. Toen ik überhaupt nog geen sociale bijdragen betaalde. Het resultaat? Ik betaal het minimum aan sociale bijdragen.

Als ik vandaag dezelfde berekening maak die ik deed voor de eerste drie jaar, kom ik op bijdragen van zo’n €2500,00 per kwartaal. En hetzelfde verhaal geldt voor de komende twee jaar: in 2014 wordt gekeken naar de inkomsten van 2011 en in 2015 naar de inkomsten van 2012. Resultaat: ik betaal nog tot 2015 minder dan €1000 sociale bijdragen per kwartaal.

Even snel en grof berekent betaal ik in de komende drie jaar om en bij €20.000,00 (zo’n €6500,00 per jaar) minder sociale bijdragen die ik wel had moeten betalen indien ik pas in 2012 als zelfstandige gestart was.

Beste beginnende studenten, droom je ook van het zelfstandige statuut? Vraag dan in het eerste jaar van je studies je ondernemingsnummer aan. Je hoeft eigenlijk weinig te doen, enkel wat papierwerk en wat kleine kosten. Over drie jaar kan je er dan keihard invliegen en nog drie jaar langer de minimumbijdragen betalen zonder er ooit een regularisatie komt.

Het is misschien maar een peulenschil, maar ik heb toch wat bedenkingen bij het systeem.

Ps.: De betaalde sociale bijdragen vormen de basis voor de berekening van het pensioen, dus in zekere zin balanceert alles zich een beetje uit.

Pps.: De bovengenoemde bedragen zijn fiscaal aftrekbaar, dus op de winst moet alsnog de inkomstenbelastingen betaald worden.